Αρχαιολογικό Μουσείο – Πειραιάς

ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ ΣΕ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ – 2015

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ: A-G ARCHITECTS

ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ :

Α.ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ- Β.ΓΚΙΚΑΠΕΠΠΑΣ – Δ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ – Μ.Ι.ΤΖΑΝΝΕΣ – Χ. ΤΣΙΡΩΝΗ

Η μετατροπή και επανάχρηση, ως προϋπόθεση επέμβασης, εγείρουν ζητήματα θεώρησης της συνθετικής διαδικασίας, όπως :

• O μετασχηματισμός μιας υπάρχουσας κτιριακής δομής
• Η ένταξη, ως στρατηγική ανασυγκρότησης του ευρύτερου πλαισίου, στο οποίο το κτίριο ενσωματώνεται, αφομοιώνεται και αναδεικνύεται.
• Η αφηγηματική κατασκευή που υποστηρίζει το νέο ρόλο του κτιρίου.

Μια ολιστική θεώρηση του θέματος περιλαμβάνει ένα σύνολο 7  ΠΡΑΞΕΩΝ, ως ιεραρχημένες επιλογές, που συγκροτούν το νοηματικό περιεχόμενο της πρότασης:

1. Η ΑΣΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΩΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΟΠΟΛΟΓΙΑΣ
2. Η ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΩΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ
3. Η ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΩΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ
4. ΧΩΡΟΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΩΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΗ ΔΟΜΗ
5. Η ΚΤΙΡΙΑΚΗ ΜΟΡΦΗ ΩΣ ΜΗΧΑΝΗ ΦΩΤΟΣ
6. ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΩΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΑΙΤΗΜΑ
7. ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Μια συνθετική περίκλειστη δομή, ως τετράγωνο ίχνος περιβόλου, προσδιορίζει τα όρια, εντός της οποίας οργανώνονται οι προγραμματικές απαιτήσεις. Θεωρείται απαραίτητη της εσωτερικής συγκρότησης του μουσείου, που διανοίγεται προς τον αρχαιολογικό χώρο, στρέφεται προς αυτόν, ως αίτημα διαλεκτικής αντιστοίχισης.

Τα συστατικά μέρη αυτής της συνθετικής δομής συνέχονται και οργανώνονται ως:

• Το μουσείο ως ένα προβαλλόμενο στερεό, που κείται επί πλατφόρμας (πεδίο άροσης), οι ζώνες της οποίας δημιουργούνται από την προέκταση και διάχυση των γεννητόρων της υπάρχουσας δομής του.
• Ένας αστικός κήπος με ελιές, τυπολογικά εξαρτημένος από το μουσείο, ως υπαίθρια εκτόνωση του και σε άμεση συνέχεια με τον αρχαιολογικό χώρο.
• Ο χώρος στάθμευσης με το φυτεμένο δώμα του, ως ενσωματωμένα μέρη του κτιριακού συνόλου.
• Φυτικά διαφράγματα διαφορετικής πυκνότητας, λειτουργούν ως μεταβατικές ζώνες φυτεύσεων, διαδοχικής προετοιμασίας εισόδου στο μουσείο.
• Η πύλη   εισόδου του αρχαιολογικού χώρου, ως προέκταση της βόρειας ζώνης του μουσείου, καθώς και η εντασσόμενη σε αυτήν προτεινόμενη γέφυρα.

Ο μετασχηματισμός του υπάρχοντος κτιρίου προβάλλεται ως τριμερής διάταξη: δύο κτιριακά παράλληλα κλίτη και ένας ενδιάμεσος κενός αίθριος χώρος. Επιλογή που προκύπτει δια της αφαίρεσης των πλευρικών τμημάτων, οργανώνοντας σε αντίστοιχες ζώνες τις λειτουργικές ενότητες του προγράμματος. Δημιουργείται μια ΑΣΤΙΚΗ ΧΑΡΑΔΡΑ, που καθοδηγεί το φυσικό φώς στο βάθος του κτιρίου, αποδίδοντας διαφάνεια, διαμπερότητα και αντανακλάσεις. Η διαδικασία οργάνωσης του μουσείου θεωρήθηκε ως χρονική πράξη περιφοράς, ένας χρόνος που περιβάλλει, με σαφές κεντρικό θέμα και περιεχόμενο, όχι μια απλή παράθεση εκθεμάτων. Κεντρικό στοιχείο του αφηγήματος προτείνεται το στοιχείο που συμπυκνώνει ως περιεχόμενο, αυτό που χαρακτηρίζει διαχρονικά τον τόπο του Πειραιά, ως λιμένας, όπου γύρω από αυτόν οργανώνεται όλη η ζωή: το υδάτινο αρχετυπικό στοιχείο. Μια ρηχή υδάτινη ζώνη, καταλαμβάνει το κεντρικό κλίτος της τριμερούς διάταξης του χώρου, καθορίζοντας μια κίνηση, γύρω και διαμέσου αυτής, ως κυρίαρχη οργανωτική δομή, τόσο συνθετικά όσο και νοηματικά. Μια περιοχή ευμετάβλητη, αφού δύναται να διανοίγεται κατά τους θερμούς μήνες ενοποιώντας όλον τον εσωτερικό χώρο και που αρμόζει μόνον εδώ και για εδώ, ως μια οπτικοακουστική συνθήκη που ο ίδιος ο χώρος του μουσείου προβάλλει και επιτελεί.